कफी कहिले पिउने ? कति पिउने ?

काठमाडौँ । हरेक बिहान कफी पिउनु स्वास्थ्यका लागि फाइदाजनक हुनेएक अध्ययनले बताएको छ । युरोपियन हार्ट जर्नलमा प्रकाशित एक अध्ययनका अनुसार हरेक बिहान कफी पिउनाले हृदयाघातका कारण मृत्यु हुने खतरा कम हुन्छ । अध्ययनका अनुसार बिहानको कफी पिउनेहरूमा कुनै पनि रोगको कारण मृत्यु हुने सम्भावना १६ प्रतिशत कम हुन्छ । बिहान कफी पिउने मानिसहरूमा कफी नपिउनेहरूको तुलनामा मुटु रोगबाट मृत्यु हुने जोखिम ३१ प्रतिशत कम हुन्छ । यसले कलेजोको बोसो घटाउँछ र हृदय रोगको जोखिम कम गर्छ। कफी संसारमा सबैभन्दा बढी खपत हुने पेय पदार्थ हो। एक कप कफीमा १०० मिलिग्राम क्याफिन हुन्छ। यो मात्रामा पिउने कफीले शरीरलाई ६ घण्टासम्म ताजा राख्छ । यसले ऊर्जा स्तर र मुड पनि बढाउँछ। एक कप कालो कफीले २.४ क्यालोरी दिन्छ। यसमा थोरैदेखि कुनै प्रोटिन हुँदैन । यसमा कार्बोहाइड्रेट र बोसो समावेश हुँदैन। अमेरिकन हार्ट एसोसिएसन र इन्टरनेशनल एजेन्सी फर रिसर्च अन क्यान्सर (आईसीएमआर) का अनुसार हरेक बिहान एक कप कफी पिउनाले हृदयाघातको जोखिम कम हुन्छ र क्यान्सरको जोखिम पनि कम हुन्छ। बिहान कफी पिउने सबैभन्दा राम्रो समय हो । युनिभर्सिटी अफ क्यालिफोर्निया, बर्कलेका न्यूरोसाइन्सका प्रोफेसर म्याथ्यु वाकरका अनुसार कफीमा पाइने एक मात्र हानिकारक तत्त्व क्याफिन हो। कफी पिएपछि १२ देखि १४ घण्टासम्म पनि शरीरमा क्याफिन रहन्छ र मस्तिष्कका न्यूरोन्सलाई सक्रिय राख्छ। त्यसैले धेरै कफी पिउनाले मस्तिष्कको गतिविधिलाई असर गर्छ। केही परिस्थितिहरूमा, जस्तै परीक्षा अघि वा समयसीमा पूरा गर्न, कहिलेकाहीँ रातमा कफी पिउनु ठिक छ, तर सामान्यतया, बेलुका ४ बजे पछि कफी पिउनु हुँदैन किनभने बेलुका कफी पिउने तपाईँको निद्रामा पनि असर पर्छ । यदि तपाई कफी पिउन चाहनुहुन्छ भने बजारमा पाइने क्याफिन फ्री कफी पिउन सकिने प्रोफेसर वाकर बताउँछन्। उनी आफैले बिहान मात्र कफी पिउँछन्, दिनको समयमा होइन। एक कप (१५० एमएल) कफीमा ८० ,१२० एमएल क्याफिन हुन्छ। त्यस्तै, इन्स्ट्यान्ट कफीमा ५०–६५ एमएल र चियामा ३०–६५ एमएल क्याफिन हुन्छ । आईसीएमआरका अनुसार, हामीले एक दिनमा दुई देखि तीन कप चिया वा कफी मात्र पिउनुपर्छ किनभने एक दिनमा अधिकतम ३०० एमएल क्याफिन पिउनु मात्र ठिक छ। यो भन्दा बढी क्याफिनले धेरै स्वास्थ्य समस्याहरू निम्त्याउन सक्छ। कतिपय मानिस दिनमा धेरै पटक चिया वा कफी पिउने गर्छन् । आलस्य हटाउन धेरैले खाना खाएपछि चिया र कफीको सहारा लिने गर्छन् । तर, कफी पिउने सबैभन्दा राम्रो समय बिहान हो।
प्रश्नः के कफी पिउनाले मुटुको स्वास्थ्यमा सुधार गर्छ?
उत्तरः हो। नेशनल इन्स्टिच्युट अफ हेल्थको अध्ययन अनुसार कफी र चिया पिउनाले रक्तचाप नियन्त्रणमा रहन्छ । खराब कोलेस्ट्रोल कम हुन्छ, ट्राइग्लिसराइड्सको स्तर सुधार हुन्छ र मोटोपना पनि कम हुन्छ। त्यसैले यसले मुटुको स्वास्थ्यलाई बढाउँछ। तर कफीमा चिनी र दूध हुनुहुँदैन भन्ने कुरामा ध्यान दिनु पर्दछ ।
प्रश्नः के कफी पिउनाले पेटको स्वास्थ्यमा सुधार गर्छ ?
उत्तरः हो, ब्ल्याक कफी हाम्रो आन्द्राको स्वास्थ्यको लागि फाइदाजनक छ। नेशनल लाइब्रेरी अफ मेडिसिनमा प्रकाशित एक अध्ययन अनुसार चियामा पाइने पोलिफेनोलले हाम्रो आन्द्राको ब्याक्टेरियाको स्वास्थ्य र वृद्धिका लागि फाइदाजनक हुन्छ। यसले पाचन प्रक्रियामा सुधार गर्नुका साथै प्रतिरक्षा प्रणालीलाई पनि बलियो बनाउँछ।
प्रश्नः दूधसँग कफी पिउन किन निषेध गरिएको छ ?
उत्तरः धेरैजसो मानिसहरू दूध र चिनी मिसाएर चिया(कफी पिउने गर्छन्। यो गलत संयोजन हो। जब दूधमा पाइने क्याल्सियम र ल्याक्टोज प्रोटिनले कफीको क्याफिन र ट्यानिन्ससँग प्रतिक्रिया गर्छ, तब तिनीहरू हाम्रो शरीरको लागि हानिकारक हुन्छन्। जसका कारण पेट पोल्ने र ग्यासको समस्या हुने गर्छ । यसमा चिनी मिसाउँदा क्यालोरीको मात्रा बढ्छ । यसबाहेक, यसले रगतको प्रवाहमा ट्यानिन अवशोषण बढाउँछ। यसले तुरुन्त ऊर्जा दिन्छ, तर लामो अवधिमा यसको धेरै बेफाइदाहरू छन्।
प्रश्नः एक दिनमा कति कफी पिउन सुरक्षित छ ?
उत्तरः दैनिक २ ३ कप कफी सुरक्षित र लाभदायक छ। यो भन्दा बढी कफी पिउनाले निम्न हानि निम्त्याउन सक्छ,
रातको निद्रामा बाधा आउन सक्छ।
निर्जलीकरण हुन सक्छ।
पेट गडबडी हुन सक्छ।
मुटुको धड्कन बढ्न सक्छ।
रक्तचाप बढ्न सक्छ।