आफन्तको मृत्युमा महिलाले औंला काट्ने अनौठो परम्परा

विश्वका कैयन् देश तथा सभ्यताहरुमा आज पनि सदियौं पुराना मान्यताहरू कायमै छन् । त्यस्ता परम्पराहरू अचम्म लाग्दा तथा कतिपय त डरलाग्दा पनि प्रतीत हुन्छन् । भलै अरु आम मानिसहरूलाई ती रितिरिवाज विचित्र लाग्छन् तर सम्बन्धित आदिवासी तथा समुदायका लागि भने ती परम्पराहरू विशेष हुन्छन् । यस्तै एउटा परम्परा इण्डोनेसियाको दानी आदिवासी समुदायमा प्रचलित छ । उक्त परम्पराका निकै अनौठो तथा भयभीत पार्ने खालको छ । दानी समुदायमा परिवारको कुनै पनि सदस्यको मृत्यु हुँदा महिला सदस्यहरुले आफ्नो औंलाको माथिल्लो भाग काट्ने गर्दछन् । मृतकको सम्मान तथा शोकमा महिलाहरूले कुनै हिचकिचाहट बिना नै आफ्नो औंला रेट्दछन् । सो प्रथाको उद्देश्यचाहिं प्रियजनलाई गुमाउँदाको अथाह पीडालाई दर्शाउनु नै हो । त्यसैले उक्त समुदायमा प्रायः धेरै मानिसहरूले आफ्नो जीवनकालमा आफ्ना विभिन्न औंला काटेका हुन्छन् । डेलीमेलका अनुसार सिंगापुरका फोटोग्राफर तथा आइटी इन्जिनियर तेह हान लिनले चार दिनसम्म उक्त आदिवासी समुदायका विभिन्न तस्वीर खिचेका छन् । उनी भन्छन् दानी समुदाय निकै अनौठो आदिवासी समुदाय हो । उनीहरूको जीवन जीउने तरिका तथा परम्परागत कोटेका (पुरुषले यौनांग छोप्नका लागि लगाउने विशेष वस्त्र) पनि अनौठो हुन्छ। उक्त समुदायका कहिले लोप हुन्छ थाहा छैन, त्यसैले मैले यो वर्ष उनीहरूसँग भेट्ने निधो गरें।दानी आदिवासी समुदाय सबैभन्दा पहिले सन् १९३८ मा पत्ता लागेका थियो । अमेरिकी खोजकर्ता रिचार्ड आर्चबोल्डले पहिलोपटक उक्त समुदायका बारेमा अध्ययन गरेका थिए । आफ्नो अनौठो रितिरिवाज तथा पहिचान र ससक्त भावनाका कारण दानी समुदाय बिसौं शताब्दीको मध्यदेखि नै चर्चित रहँदै आएको छ । फोटोग्राफर हानका अनुसार प्रियजनको मृत्युपछि परिवारमा केवल महिलाले मात्र आफ्नो औंला काट्नुपर्छ । त्यो एक क्रुर र अमानवीय प्रथा भएतापनि सो समुदायमा प्रियजनको मृत्युप्रति दुःख प्रकट गर्ने एकमात्र माध्यमको रुपमा रहेको उनी बताउँछन् । यद्यपि यो प्रथालाई इण्डोनेसियाली सरकारले गैरकानुनी घोषित गर्दै प्रतिबन्ध लगाएको छ । तथापि समुदायमा यो परम्परा रोकिएको छैन ।